ÜSTÜNKÖRÜ - 8

- Kum kaldırma!

- Ne?

- Kum kaldırma dedim.

- Denizde miyiz yahu, ne anlamsız laf..

- Başka türlü söylesem dikkatini çekmezdi.

- Pöh.. başka türlü nasıl söylerdin peki?

- Ortalığı karıştırma.

- Haydaa.. yahu nasıl karıştırıyorum ki?

- Offff! Sözlerinle, bakışlarınla, beden dilinle bir mikser gibisin yahu! Herkese, her duruma, her olaya bir sözün var söylenecek. Yeter! 

- .....

- Oldu mu şimdi? Bu kadar lafı işitmek gerekli miydi yani?!

{ಠ,ಠ}

 |)__) 

-”-”-

not: görsel, dreamstime.com' dan alıntıdır.

BİR KELİME = ARKETİP

Arketip : (isim, Fransızca) ► Kök örnek, bir nesnenin bilinen ilk ve en özgün biçimi.

* * * * *

Kelime Kökeni : 

İngilizce archetype “prototip, Jung psikolojisinde bir kavram” sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Eski Yunanca arχétypos ἀρχέτυπος “model, ilk nümune” sözcüğünden alıntıdır.

Daha fazla bilgi için arkaik kelimesini incelediğimizde, Fransızca archaïque “en eskiye ilişkin” sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Eski Yunanca arχaïkós αρχαïκός “en eskiye ait, ilkel” sözcüğünden alıntıdır. Eski Yunanca sözcük Eski Yunanca árχaîos άρχαῖος “ilk, en eski (sıfat)” sözcüğünden +ik° ekiyle türetilmiştir. Bu sözcük Eski Yunanca arχḗ αρχή “başlangıç (isim)” sözcüğünden türetilmiştir.

Tespit edilen en eski Türkçe kaynak :

[Milliyet - gazete, 1987]

'Bedrettin Üzerine Şiirler'in, deyim yerindeyse, arketipsel bir konumu vardır.'

{ಠ,ಠ}

 |)__) 

-”-”-

not: görsel, internetten alıntıdır.

BİR KELİME = KARİNE

Karine : (isim, Arapça) Karışık bir iş veya sorunun anlaşılmasına, çözümlenmesine yarayan ipucu.

"Karine ile anladığımıza göre işi biz yapacağız."

* * * * *

Birleşik Fiil veya Kalıp Söz olarak kullanımı :

Karine ile anmak : Sözün gelişinden çıkarmak.

* * * * *

Kelime Kökeni :

Karine1

Arapça ḳrn kökünden gelen ḳarīna(t) “1. eş, zevc, 2. eşleşme, mantıki bağlantı, delil” sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Arapça ḳarana “çift koştu, eşleştirdi” fiilinin faˁīla(t) vezninde sıfatı dişilidir. Arapça fiil Arapça ḳarn “boynuz” sözcüğü ile eş kökenlidir.

Ek açıklama : 1990′larda beliren masumiyet karinesi deyiminde sözcük “varsayım, presumption” anlamında kullanılmıştır.

Benzer sözcükler : masumiyet karinesi

Tespit edilen en eski Türkçe kaynak ve diğer örnekler:

[Meninski, Thesaurus, 1680]

ḳarīnet: (...) Conjectura [tahmin, yakınsama]. ḳarīne ile: takrīben. ḳarīne ile aŋlamak: Conjectare, conjecturâ assequi [tahmin etmek, tahminen değerlendirmek]

Karine2

İtalyanca carina “gemi gövdesi” sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Latince carina “1. ceviz kabuğu, her çeşit sert kabuk, 2. gemi gövdesi” sözcüğünden evrilmiştir. Latince sözcük Hintavrupa Anadili yazılı örneği bulunmayan *ḱerh₂- (*ḱer-) “sert” biçiminden evrilmiştir.

Tespit edilen en eski Türkçe kaynak ve diğer örnekler:

[Evliya Çelebi, Seyahatname, 1665]

Beç kapusu tarafı kadırganın başında karinası gibidir.

{ಠ,ಠ}

 |)__) 

-”-”-

not: gif, tenor.com' dan alıntıdır.