12 Eylül 2025 Cuma

BİR KELİME = EZCÜMLE




Ezcümle : (Farsça ez + Arapça cumle)

1. (zarf, eskimiş) Özet olarak.

      "Ezcümle, topraklarımızın altında metruk duran maden hazinelerini az zamanda işleterek milletimizin menfaatine küşade bulundurabilmek de ancak bu usul sayesinde kabildir." - Atatürk

2. (zarf, eskimiş) Başlıca olarak.

      "Ezcümle, ziyaretler münasip zamanlarda vuku bulmalıdır." - Ömer Nasuhi Bilmen


* * * * *


Kelime Kökeni :

Farsça az cumlat  "bütünüyle, toplu olarak" deyiminden alıntıdır. Farsça deyim, Arapça cumlat  "bütün" sözcüğünden ez+ önekiyle türetilmiştir.

Tespit edilen en eski Türkçe kaynak :

[Meninski, Thesaurus, 1680]
ez īn cümle: Ex his omnibus 
[bu cümleden, bütün bundan]






{ಠ,ಠ}
 |)__) 
-”-”-





not: görsel, freepik.com dan alıntıdır.





16 yorum:

  1. Günaydın!!
    Okula geldik, çocuklarımı sınıfıma aldım, köşelere geçtik, bende yazımı yayınlayayım diye bir uğradım ki ilk senin paylaşımını gördüm. Ezcümle günaydın :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Buketciğim merhaba :)
      Harika, yayınlara bakmamıştım, hemen yazına gelip o güzelim fotoğraf kareleri ile kalbimi renklendireceğim. :A
      Teşekkürler, kalpten sevgiler canım <3

      Sil
  2. Özetle anlamında kullanımı, genelde en sevdiğim insanlar/yazarlar tarafından tercih edildiğinden mütevellit (bu da açıklayacağınız bir sonraki kelime olabilir aslında, hehe) ben de severek kullanıyor, insanların beni kıstırdıklarında dalga geçer gibi o yazılara vurgu yapmalarını mütemadiyen (belki bir sonraki bu da) göğüslüyorum.

    Ezcümle, benim kelime tercihlerim onların nezdinde makul bir zemine oturmak zorunda değil :F <3

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Aslında sonda çiçek açan gül yerine dil çıkaran emoji olacaktı ama, p ve f karışmış :P Şimdi silsem olmaz, orada "silindi" diye izi kalıyor, çiçek açma ne alaka... Açıklama mı yaptım yoksa kendi kendime mi konuşuyorum belli değil, ama böyle kısacası. Bazen demek böyle sarsaklıyorum işte hahahaha

      Sil
    2. Ooo Sevgili Buster, ilk yorumdaki son paragraf enfes bir örnek cümle olmuş, alkışlamak istiyorum :Y :Y
      Bu sözcüğü sevdiğim gibi yazı ve konuşmalarımda Farsça/Arapça sözcükler kullanmayı severim. (Bu arada parmağım laptoptaki mousea değince olanlar oldu bitmemiş yorum gitti ama sildim olsun) :P :)
      Sonraki yayınlar için "mütemadiyen" ve "mütevellit" sözcüklerini not aldım. Teşekkürler :) :F

      Sil
    3. Sizin yerinize dil çıkarmış oldum yukardaki yorumda :D :D

      Sil
    4. Hahahha, teşekkürler.

      Hayır, şey de komik. Düzeltmek adına bir şeyler gevelediğim yorumu görünce dedim "sarsaklamak" diye bir şey var mı ki, savsaklamak mı demek istedim acaba? Sonradan da neyse buster'ım dedim, aklına mukayyet ol, delirme gene başka bloglarda, git efendi efendi kendi blogunda delir delireceksen hahahahha

      Sil
    5. Laf Lafı açıyor ve "bir kelime" yayınlarına sözcükler yağmur gibi yağıyor :D Var efenim var, TDK sözlükte hem sarsak, hem savsak sözcükleri mevcut. Bu demektir ki iki sözcük daha eklendi listeye.
      Müthişsiniz gerçekten :) :Y
      not: her zaman gelip burada delirebilirsiniz. :T

      Sil
  3. Ezcümle çok sevdiğim hiç kullanmadığım bir sözcüktür. Her zaman bende cümleleri havana atılıp ezilip ufaltılmış hissi uyandırır :D

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bugün harika, enerjik ve neşeli yorumlarla devam ediyoruz.
      Arpiciğim, çocukluğumdan beri anlatılan olayları hafızamda canlandırma diye bir huyum vardır. Yazdığın cümle, bu anlamda enfes bir canlandırma oldu. :D
      Sen çok yaşa :Y

      Sil
  4. Eşim sıklıkla kullanır.😍🤗✋️

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yıldız merhaba,
      Ne güzel, oldukça tanıdık bir kelime senin için. :) :T

      Sil
  5. Kısacası yerine de kullanılır mı acaba?
    Ezcümle bana bu kelimeyi hatırlattı nedense.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Gürîzân hoş geldiniz,
      TDK Sözlük "kısacası" nı, 'Kısa söylemek gerekirse; sözün kısası, elhasıl, velhasıl, hasılı, hasılıkelam, velhasılıkelam, vesselam' olarak açıklamış. Açıklamanın içinde ezcümle yer almış olsaydı bu yazdığınız mümkün olabilirdi. Bu sebeple ezcümle sözcüğünün yerine kullanmak pek yerinde olmuyor kanımca. :)

      Sil
  6. Merhabalar.
    Günümüz yayımlarında "ezcümle" sözcüğünün geçtiğini görmek pek mümkün değil. Ancak, eskiden karşılaşmak mümkündü. Tıpkı rahmetli Süleyman Demirel'in çok sık kullandığı "binaenaleyh" sözcüğü gibi. Ezcümle kelimesinin anlamı için "özet olarak" daha kapsayıcı görünüyor.
    Ezcümle kelimesi ile ilgili paylaşımınız için teşekkür eder, emeğinize ve gönlünüze sağlıklar dilerim.
    Selam ve saygılarımla.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Recep Bey merhabalar,
      Bazı kelimeler kullanıldığı kişilerle özdeşleşir ve öyle hatırlanır. O kelimeyi de rahmetli Demirel sayesinde hafızalarımıza yerleştirdik.
      Ziyaretiniz ve yorumunuz için çok teşekkür ederim.
      Saygılarımla,

      Sil

{ಠ,ಠ}
|)__)
-”-”-


Dikkat Spama düşen yorumlar denetimden geçerek yayınlanacaktır.

:)

;)

:D

:(

=(

:@

:X

:O

:P

:F

:Y

:A

<3


:T

:H