4 Kasım 2025 Salı

BİR KELİME = MİHNET




Mihnet : (isim, Arapça) ► Sıkıntı.

"Her mihnet kabulüm yeter ki / Gün eksilmesin penceremden" - Cahit Sıtkı Tarancı


Birleşik Fiil olarak kullanımı :

Mihnet çekmek : Sıkıntılı bir duruma katlanmak, sıkıntı çekmek.

* * * * *

Kelime Kökeni :

Arapça mḥn kökünden gelen miḥna(t)  “zorluk, zahmet, sınav” sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Arapça maḥana “sınadı, imtihan etti” fiilinin fiˁla(t) vezninde ism-i merresidir. 
(NOT: Arapça fiil Aramice-Süryanice ve İbranice maḥneh מַחְנֶה “İsrailoğullarının çölde kırk yıl çektiği çile” sözcüğü ile eş kökenlidir.)
İmtihan kelimesi de aynı kökten gelmektedir.


Tespit edilen en eski Türkçe kaynak :

[Kutadgu Bilig, 1069]
balā miḥnat emgek [bela, zahmet, zorluk]

[Aşık Paşa, Garib-name, 1330]
ikilik miḥnet-dürür bellü bilüŋ




Kelime,  blogger Arzu Sarıyer tarafından önerilmiştir. Yayına katkılarından dolayı teşekkürler.




{ಠ,ಠ}
 |)__) 
-”-”-




not: görsel, internetten alıntıdır.





10 yorum:

  1. Merhabalar.
    Paylaşımını yaptığınız MİHNET kelimesi için sayfalar dolusu yazmakla mihneti bitiremeyiz. Mihnet üzerinde yaptığım araştırma neticesinde mihnetin, sıkıntının haricinde ayrıca "zorluk, eziyet, zahmet, meşekkat, üzüntü, dert , elem, gam, ızdırap, bela, afet, musibet” anlamlarına da karşılık geldiğini gördüm.

    Mihnet kelimesi şiirlerde ve söylemlerde çokça geçmektedir. "İnsanın asili mihnette, madenin asili ateşte belli olur."

    "Güvenme dünyanın varına yoğuna,
    Sabr eyle mihnet ü gam gelir geçer."
    Osman Hulusi Darendevi.

    Mihnet kelimesi halimizi arz etmek ve çektiğimiz tüm sıkıntılardan bahsetmek için kuullandığımız, anlam kapsamı zengin bir kelimedir.
    Mihnet kelimesine yer verdiğiniz ve bizlerle paylaştığınız için çok teşekkür ederim.
    Selam ve saygılarımla.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Recep Bey hoş geldiniz,
      Sözlük, kelimenin anlamını tek kelime ile açıklamış gibi gözükse de sıkıntıyı incelediğimizde tıpkı sizin yazdığınız açıklamalara ulaşmış oluyoruz. Geniş anlamı olan bu kelimenin detaylı yorum ve örnek kullanımlarınız çok yerinde olmuş.

      Kelimelerin zenginliğini bizlerle paylaştığınız için gönülden teşekkür ederim.
      Saygılarımla,

      Sil
  2. "Her mihnet kabulüm yeter ki / Gün eksilmesin penceremden" Cahit Sıtkı en sevdiğim üç şairden biridir ve bu da en sevdiğim dizelerinden biridir Momentos :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yaşamdan Yazılar,
      İnan, ben de ortaokuldan beri aklıma mıh gibi işlenen bu cümleden çok etkilendiğimi ve karşılaştığım her yerde içimin aydınlığını söyleyebilirim. :A :)

      Sil
  3. Yanıtlar
    1. Blog Tecrübem hoş geldin,
      Beğenmene sevindim. :)

      Sil
    2. Teşekkür ederim Sezer Abla, son günlerde biraz vakit bulunca bi göz atayım dedim. Keyifle okudum son yazılarınızı, müzik seçimleriniz her zaman ki gibi şahane.

      Sil
    3. Sevgili Ümitciğim, blog dünyasından eski dostlar görmek her zaman mutlu ediyor beni. Müziğe ilgim, yayınlara da yansıyor ama sizler de beğenince keyifleniyorum.
      Sağlıklı ve keyifli günler diliyorum. :A :)

      Sil
  4. Ben teşekkür ederim Sevgili Momentos. Mihnet sözcüğünü Cahit Sıtkı Tarancı şiirinde okuduk ,sıkıntı zorluk anlamında. Nakış merakım sürekli araştırma yaptırıyor. Karşıma çıktı"mihnet işi" harika çok sevdiğim tekniğe benziyor ama çözemedim. Aramaya devam, dilerim çözerim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili Arzu hoş geldin,
      Cahit Sıtkı' nın o dizesini ezbere bilir çoğumuz. :T Önerin için bir kez daha teşekkür etmek isterim. :A
      Sevgiler,

      Sil

{ಠ,ಠ}
|)__)
-”-”-


Dikkat Spama düşen yorumlar denetimden geçerek yayınlanacaktır.

:)

;)

:D

:(

=(

:@

:X

:O

:P

:F

:Y

:A

<3


:T

:H